Àpi-fèr(-perfoulia)
Smyrnium perfoliatum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Àpi-bouscas.
Noms en français : Maceron de Crète, Maceron perfolié.
Descripcioun :L'àpi-fèr-perfoulia s'atrovo quasimen qu'en Prouvènço séusouso, aqui trachis dins li prado umido e proche dis oustau. Douno d'èr au coumun àpi-fèr, Smyrnium olusatrum, pamens se recounèis eisa à si fueio qu'embrasson la cambo e si pichot fru (2 à 4 mm) gaire rufa.
Usanço :Coume pèr soun cousin, l'àpi-fèr, tout se pòu manja dins la planto, cue o crus : la racino e li fueio (blanchido), li flour (chaplado dins l'ensalado o adoubado dins lou vinaigre), li tijo (pelado). Li grano podon remplaça lou pebre. Èi peréu di proun vertuouso, ajudo à la digestioun e à manja, fai pissa, èi bono contro lou mau d'os. Tambèn aquest àpi-fèr èi depuratiéu....
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Smyrnium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto de coustiero
Abriéu à jun
Liò : Prado umido
- Escoumbre e proche dis oustau
- Bos clar
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Smyrnium perfoliatum L., 1753
Bello-de-niue
Mirabilis jalapa
Nyctaginaceae
Autre noum : Bello-de-nue.
Nom en français : Belle-de-nuit.
Descripcioun :La bello-de-niue nous vèn d'Americo dóu miejour. Au nostre, se pòu trouba dins lis escoumbre umide o en ribo d'aigo proche d'oustau. Se recounèis à si lòngui flour en tube, roujo o d'àutri coulour, que se duerbon lou vèspre. Fai de gròssi boussello. Li fru, negre soun dur e berrugous.
Usanço :Aquesto planto empouisounanto (subretout la grano) èi di proun utilisado en Americo pèr lucha contro li fèbre, l'enflamacioun e pèr sougna li plago e li macaduro (jus de fueio). Ajudo peréu à pissa. Li flour podon servi pèr acoulouri lou manja.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 1(1,5) m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Mirabilis
Famiho : Nyctaginaceae
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
De juliet à óutobre
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Americo-Sud
Ref. sc. : Mirabilis jalapa L., 1753